Aşağı Pirgo
| Aşağı Pirgo Yunanca: Κάτω Πύργος | |
|---|---|
Köy | |
 | |
  Aşağı Pirgo Aşağı Pirgo'nun Kıbrıs'taki konumu | |
| Ülke |  Kıbrıs Cumhuriyeti |
| Kaza | Lefkoşa |
| Nüfus (2011[1]) | |
| • Toplam | 1.036 |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
Aşağı Pirgo (Yunanca: Κάτω Πύργος, Kato Pirgos), Kıbrıs'ta, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasına bağlı bir köy. Güzelyurt Körfezi'ne kıyısı olan ve hâlen Kıbrıslı Rumların yaşadığı tek köy olup, batısında Erenköy, doğusunda Yeşilırmak olmak üzere Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kontrolündeki köyler yer alır.
Dillirga bölgesinin en büyük köyüdür.[2]
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihsel olarak başkent Lefkoşa'dan gelip Gemikonağı üzerinden Poli'ye bağlanan yolun üzerinde bulunan Aşağı Pirgo, bunun sayesinde gelişti ancak bu özelliğini 1974'te adanın bölünmesiyle kaybetti.[3] 2010'da Yeşilırmak Kapısı'nın açılmasından sonra başkent Lefkoşa'ya ulaşım süresi yarıdan fazla azalarak bir buçuk saate indi ve Pirgoluların yaşamına olumlu katkıda bulundu. Kapı kullanılmadan Lefkoşa'ya ulaşım için Trodos Dağları üzerinden dağ yollarından gidilmesi gerekmektedir. Kapının açılmasından önce bu yolu kullanmaları ancak Birleşmiş Milletler araçlarının kendilerine eşlik etmesiyle mümkündü. Otobüs aracılığıyla başkente ulaşım için 2020 itibarıyla köyden sabah iki otobüs kalkmakta, dönüşte öğle 12.30 ve 2.30'da kalkan iki otobüs köye gelmektedir. Bu da toplu taşıma aracılığıyla köyden Lefkoşa'ya gidip çalışmayı zorlaştırmaktadır.[4]
Köyden Paşiammo'ya, oradan Poli'ye ve Baf'a giden yol, yolun üstünde bulunan Erenköy'ün Türk kontrolünde ve kapalı olması nedeniyle kapalı bulunmaktadır. Bu nedenle dağlık arazi içerisinden dolaşarak Erenköy'ün etrafından geçilmekte ve yol uzamaktadır.[4]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihsel olarak Dillirga bölgesinde büyük bir üretim kalemi olan incir üretimi günümüzde yapılmamaktadır. Badem, zeytin, harup gibi geleneksel diğer ürünlerin üretiminde de azalma yaşanırken, tarımsal üretimde narenciye, meyve bahçeleri, muz üretimi ve sebzecilik ana kalemler hâline gelmiştir. Bunun yanı sıra domuz, koyun ve keçi de köyde beslenir.[3]
Geleneksel olarak köyde her yıl 15 Ağustos'ta panayır düzenlenir. Adı "Pirgo Panayırı" olarak anılan bu etkinliğe Rumcada "Banayiri dis eksiz", yani "Altı Panayırı" adı verilirdi.[3]
Kıbrıs'ın güneyindeki izole konumu nedeniyle Aşağı Pirgo ekonomisi zarar görmüştür. Köydeki iş imkânları kısıtlı olduğu için gençlerden göç yaşanmaktadır. Köyde var olan iş imkânları arasında askeriye bulunur.[4]
Yaz aylarında köy için turizm gelir kaynağıdır. Köyde bulunan birkaç otel ve restorana genelde Kıbrıslılar rağbet etmekte, bu iç turizmi bölgenin "bakir" addedilen doğası ve plajları sağlamaktadır. Yaz ayları dışında bu gelir kaynağı mevcut değildir.[4] Turist çeken diğer tesisler arasında köyün tavernaları yer almaktadır.[3]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyün doğusundan ve batısından olmak üzere iki dere geçer. Bunlardan Süleymaniye'nin yanından geçerek gelen dere daha büyüğüdür.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Population, Place of Residence, 2011". Kıbrıs İstatistik Kurumu. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ "History". Aşağı Pirgo Toplum Konseyi. 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e Oydaş, Orhan (2016). Farklı Bir Kültür: Dillirga - Cilt 1. Lefkoşa: TipografArt Basım Yayın. ss. 108-110. ISBN 9789963275182.
- ^ a b c d Andreou, Evie (9 Ağustos 2020). "Tylliria: beautiful, remote, struggling" (İngilizce). Cyprus Mail. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.[ölü/kırık bağlantı]
